Het kan zijn dat er verwarring is met betrekking tot FreeSync en FreeSync 2. Dit waren de namen die tot eind 2019 door AMD werden gebruikt. FreeSync blijft het basisniveau, terwijl FreeSync 2 werd opgesplitst in twee verschillende niveaus en werd hernoemd. Deze niveaus staan nu bekend als FreeSync Premium en FreeSync Premium Pro.
In 2014-2015 bracht AMD FreeSync uit, in antwoord op de G-Sync variabele vernieuwingsfrequentie-technologie van NVIDIA. FreeSync is gebaseerd op VESA Adaptive Sync en bedoeld om screen tearing (voornamelijk in gamingapplicaties) en ongewenste verschillen tussen de framerates van grafische kaarten en monitors te voorkomen. Displayfabrikanten implementeren FreeSync-verwerking in hun monitors om de hardware te ondersteunen met een variabele vernieuwingsfrequentie, zonder dat dit afdoet aan de prestaties van de grafische kaart. Op het ogenblik zijn er drie FreeSync-niveaus: standaard, Premium en Premium Pro. Zoals de namen al aangeven, ondersteunen ze op een hoger niveau meer geavanceerde features, van standaard Adaptive Sync tot hoge framerates en gecertificeerde HDR in- en output. FreeSync Premium Pro is het enige niveau met native HDR-ondersteuning voor de hardware. FreeSync Premium en Premium Pro beschikken bovendien over LFC (Low Framerate Compensation). FreeSync-technologie staat voornamelijk op pc‘s, maar ook op de Xbox One-consoles van na 2017 en de nieuwe generatie Xbox- en PlayStation-modellen.
Hoe het werkt
Wanneer je monitor soepele 144 Hz gaming ondersteunt, maar je grafische kaart bijvoorbeeld maar tot 120 Hz gaat, synchroniseert de monitor met FreeSync automatisch naar 120 Hz in plaats van te „wachten“ tot de grafische kaart er ook is. Dat voorkomt irritante screen tearing, zodat je altijd een gelijkmatig soepele framerate hebt voor je games.
Alle niveaus van FreeSync beschikken over Adaptive Sync op hardwareniveau, alhoewel de standaard FreeSync-versie oorspronkelijk werd ontworpen voor 60 Hz. FreeSync Premium en Premium Pro zorgen voor betere ondersteuning van hogere framerates. In feite leveren beide meer geavanceerde versies een minimum van 120 Hz voor Full HD 1080 p-displays. Dat betekent dat FreeSync Premium en Premium Pro alleen kunnen worden geïmplementeerd op 1080p monitors met vernieuwingsfrequenties van meer dan 120 Hz. Dit minimum geldt niet voor 4K-schermen. Dat komt doordat momenteel 4K-monitors meer de nadruk leggen op resolutie en beeldgetrouwheid dan puur op de framerate. Hier komt onvermijdelijk verandering in: grafische hardware wordt steeds krachtiger en 8K gaat de dominante resolutie worden.
Een andere gemeenschappelijke feature van FreeSync Premium en Premium Pro is LFC, oftewel Low Framerate Compensation. De werking hiervan is te vergelijken met bewegingsverbetering en -compensatie op tv's en voorkomt een haperend beeld door ontbrekende frames. Op basis van het vastgestelde vernieuwingsfrequentiebereik van je monitor, compenseert FreeSync voor framerates onder het minimumbereik. Als je display een variabel bereik tussen 60 Hz en 120 Hz heeft, dan voegen FreeSync Premium en Premium Pro frames toe bij vernieuwingsfrequenties die lager zijn dan 60 Hz. In tegenstelling tot tv en films hebben videogames over het algemeen niet te lijden van het door kunstmatig ingevoegde frames veroorzaakte soap-effect. Beeldvervorming en andere problemen zijn dus erg onwaarschijnlijk. Voor de duidelijkheid, standaard FreeSync beschikt niet over LFC.
Aanbevolen product
27 inch gamingmonitor met 144 Hz en HDRi | EX2780Q
- 27 inch 2K WQHD (16:9) display met IPS-panel
HDRi en FreeSync
USB-C™-aansluiting
Ondersteuning voor HDR
Alleen FreeSync Premium Pro, het hoogste niveau, maakt gebruik van High Dynamic Range en heeft ondersteuning van een breed kleurengamma. Dat betekent dat het kan zijn dat FreeSync- en FreeSync Premium-features het niet doen wanneer HDR geactiveerd is, vanwege problemen met de bandbreedte voor verwerking. Of ze doen het wel, maar met als gevolg ongelijkmatige HDR-prestaties. Het kan zijn dat je HDR op je pc, console of monitor moet deactiveren om gebruik te kunnen blijven maken van de FreeSync-features. Hoe dan ook, de twee lagere niveaus van FreeSync zijn voor hun werking niet afhankelijk van HDR, terwijl FreeSync Premium Pro HDR op hardwareniveau integreert. Zo kun je genieten van alle genoemde FreeSync-features, maar met betere HDR-prestaties. De uitwisseling op hardwareniveau tussen je monitor en pc/console wordt namelijk bijgestaan door het FreeSync Premium Pro-proces, wat minder zware belasting van de computer betekent. Als je wilt gamen met HDR aan, dan is FreeSync Premium Pro je beste keuze. Probeer een gecertificeerde DisplayHDR-monitor te kopen, met FreeSync Premium Pro, om zo goed mogelijk gebruik te kunnen maken van alle opties.
Eigenlijk zou je sowieso voor FreeSync Premium Pro moeten kiezen, omdat alle niveaus van FreeSync in feite „gratis" blijven. AMD brengt monitorfabrikanten geen kosten in rekening voor de technologie, alhoewel de andere verwerkingscomponenten niet gratis zijn. Maar omdat er geen kosten verbonden zijn aan de technologie, kun je net zo goed het hoogste niveau aanschaffen: het prijsverschil is normaal gesproken te verwaarlozen. Kortom, HDR wordt bij gaming steeds belangrijker en FreeSync Premium Pro zal uiteindelijk de standaard worden. Houd dat dus goed in de gaten.
Vergeet niet dat FreeSync-technologie niet echt nodig is en dat je ook zonder FreeSync een prima gamingervaring kunt hebben. FreeSync zorgt niet voor krachtigere grafische prestaties, het is eerder voor ondersteuning en verbetering van de prestaties van je hardwareplatforms. Bovendien zullen HDMI 2.1 en DisplayPort 1.4 in populariteit toenemen omdat ze zelf native variabele vernieuwingsfrequenties hebben, zonder dat daar aanvullende technologie als FreeSync of G-Sync voor nodig is. Hoe dan ook, met consistente framerates kunnen we ons verheugen op soepele gaming met een rooskleurige toekomst in het vooruitzicht.
